อุปกรณ์และเครื่องมือในการฝึก

อุปกรณ์และเครื่องมือในการฝึก

              เครื่องมือช่วยฝึกคือ สิ่งใดก็ได้ที่ช่วยให้คุณฝึกสุนัขได้ไม่ว่าจะเป็นมือและเสียงของคุณ อาหารกินเล่น สายจูง ปลอกคอ คลิ๊กเกอร์ และของเล่น ควรใช้เครื่องมือช่วยฝึก เพื่อให้คุณกับสุนัขเกิดความสนุกและพอใจด้วยกันทั้งสองฝ่ายอย่างไรก็ตาม เครื่องมือที่สำคัญที่สุดก็คือตัวคุณเอง ซึ่งจะเป็นคนที่จะร่วมฝึกสุนัขตัวต่อตัว

เราแนะนำให้เริ่มสอนสุนัขแบบตัวต่อตัว เพราะการฝึกสุนัขก็เหมือนการเรียนภาษาต่างประเทศ ระดับเสียง เวลา และสำเนียงที่ต่างกัน จะทำให้สุนัขเข้าใจยากขึ้นและต้องทำให้สุนัขเข้าใจคำสั่งก่อนจะให้ผู้อื่นมาสั่งได้ แต่ก็ต้องใช้คำสั่งเหมือนๆกัน ในการฝึกควรให้สุนัขอยู่ทางด้านซ้ายของเจ้าของ

เสียง

                เสียงคุณคือสิ่งที่เชื่อมโยงคุณกับสุนัข ซึ่งจะใช้ในการสั่ง การชม หรือการดุ เมื่อเริ่มฝึกจงออกคำสั่งให้กระชับทว่าอ่อนโยน เวลาชม ก็ชมอย่างกระฉับกระเฉง และตอนดุ ก็ทำเสียงขึงขัง

การชม

                 การชมสุนัขคือส่วนสำคัญที่สุดในการฝึกและเป็นวิธีดีที่สุดที่จะบอกสุนัขให้รู้ว่าทำดีแล้วและน่าชื่นชม การชมและการลูบหัวถือเป็นการให้รางวัลขั้นต้น แต่จะชมอย่างไรนั้น ควรสังเกตอารมณ์ของสุนัขด้วย ถ้าสุนัขตื่นเต้นมาก ก็ควรชมด้วยเสียงเรียบๆ แต่ถ้ากำลังนอนอยู่ ก็ควรชมให้กระชับกระเฉงขึ้น

มือ

                  มือใช้ในการบอกให้สุนัขทำโน่นทำนี่ และใช้สอน ใช้ชม และใช้แก้ไขข้อบกพร่อง ซึ่งสุนัขควรสนุกกับการสัมผัสทางกาย และไม่กลัวเวลาคุณจับต้องตัว

ความอดทน ความหนักแน่น และความอ่อนโยน

                  เหล่านี้คือสิ่งดีๆที่คุณควรนำมาใช้ในการฝึกและถ้าจะให้ได้ผล ต้องไม่ลืมใช้คุณลักษณะทั้งสามนี้เท่าๆกัน และจำไว้ด้วยว่า สุนัขที่ฝึกมาอย่างดีไม่ใช่สินค้าที่ซื้อหาได้ในทันที

คำสั่ง

                  ไม่ได้หมายถึงการส่งเสียงดังให้สุนัขทำโน่นทำนี่ และรวมถึงการด่าว่า แต่หมายถึงน้ำเสียงที่หนักแน่นทว่าอ่อนโยน สุนัขเองก็อยากรู้กฏกติกา จำไว้ว่า คำสั่งคือการแนะนำไม่ใช่การขอร้องและเป็นสิ่งที่สุนัขเลือกไม่ได้

การออกคำสั่ง

                   คุณต้องออกคำสั่งให้ชัดเจน เพื่อไม่ให้เกิดความสับสน เช่น สั่ง "นั่ง" ไม่ใช่ "นั่งลง" เพราะสุนัขอาจไม่เข้าใจได้ และควรให้ทุกคนในครอบครัวออกคำสั่งเหมือนกัน รวมทั้งเข้าใจความหมายของคำสั่งให้ตรงกัน และเมื่อสั่งอย่างไรแล้ว ก็สั่งอย่างนั้นตลอดทั้งนี้น้ำเสียงต่างหากที่สำคัญ ไม่ใช่ความดัง

สิ่งสำคัญอีกอย่างหนึ่งคือ การบอกให้สุนัขเริ่มรู้ว่าฝึกเสร็จแล้ว จงพูดว่า"ไปได้" หรือ "อ้าว เสร็จแล้ว" หรือ "เรียบร้อยแล้ว" แต่อย่าบอกว่า "เก่งมาก" มิฉะนั้นสุนัขอาจขยับตัวทุกครั้งที่คุณพยายามชม คำชมว่า "เก่งมาก" หมายความว่า "เจ้าฝึกเสร็จแล้ว อยากไปวิ่งเล่นก็ไปได้"

ความผิดพลาดจะกลายเป็นนิสัย

                    เรามักจะพูดเสมอในระหว่างการฝึกว่า "ผิดครั้งเดียวคือความผิดพลาด ผิดสองครั้งจะกลายเป็นนิสัย" ถ้าคุณอนุญาตให้สุนัขทำความผิดซ้ำๆ อย่างต่อเนื่องระหว่างการฝึกก็จะกลายเป็นนิสัย ขณะกำลังสอน เราจะเน้นที่ความเที่ยงตรง และการให้สุนัขตอบสนองในทันที

                     เราเปรียบการฝึกเหมือนการเรียนขับรถยนต์ กล่าวคือคุณต้องนั่งหลังตรง มือถือพวงมาลัย ตั้งสมาธิ มองกระจก ให้สัญญาณ และออกรถ หลังผ่านการสอบทำใบขับขี่คุณก็จะ"สบายใจ" มากขึ้นยามขับขี่ แต่ก็ต้องไม่ประมาท เราได้นำทัศนคติเดียวกันนี้มาประยุกต์ใช้กับวิธีการฝึกสุนัขของเรา กล่าวคือถ้าคุณยอมให้สุนัขไม่ทำตามคำสั่งก็ได้ในตอนแรกๆ การปฎิบัติตามอย่างรวดเร็วและถูกต้องก็ไม่อาจเกิดขึ้นได้ในภายหลัง วิธีที่ถูกต้องคือจงออกคำสั่ง แล้วคอยช่วยให้สุนัขทำตามได้อย่างถูกต้อง จากนั้นก็ชม ฉะนั้นคงพร้อมเสมอที่จะช่วยให้สุนัขทำตามคำสั่งในทันที เพื่อจะได้ชมพฤติกรรมที่ดีก็จะเกิดขึ้น ทั้งนี้คุณต้องแสดงให้ดู สอน และชมตลอดการฝึก

ปลอกคอ

                      เราควรใส่ปลอกคอให้สุนัขอย่างถูกวิธีตั้งแต่ยังเป็นลูกสุนัขแรกเกิด โดยอย่าให้รัดหรือหลวมเกินไป คือให้สอดนิ้วเข้าไปได้ เมื่อสุนัขอายุมากขึ้นเราต้องเลือกปลอกคอให้เหมาะสมกับวัย ขนาด และบุคลิกของสุนัข เจ้าตัวที่เงียบๆ มักชอบปลอกคอแบบเป็นหัวเข็มขัดขนาดพอดี ส่วนตัวที่ซนๆ จะชอบแบบโซ่กึ่งรูดคอ ซึ่งจะควบคุมได้ดีกว่า ส่วนใหญ่เราจะใช้แบบโซ่กึ่งรูดคอ หรือโซ่รูดคอ ถ้าสุนัขคุณต้องใช้แบบโซ่กึ่งรูดคอ ก็ต้องเลือกขนาดให้ใส่พอดี แต่ไม่ต้องเผื่อโต และไม่ควรใช้ปลอกคอแบบโซ่รูดคอกับสุนัขที่ไม่ค่อยเชื่อฟัง หรือที่ต้องใส่ติดตัวทั้งวัน แต่ควรใช้เฉพาะเวลาฝึกเท่านั้น

การใช้สายจูง

                      เมื่อนำสายจูงมาล็อคเข้ากับปลอกคอแบบโซ่กึ่งรูดคอ หรือโซ่รูดคอ ควรให้ปลอกคอหลวมอยู่ตลอดเวลาไม่เช่นนั้นนอกจากจะเป็นการทารุณสัตว์แล้ว สุนัขก็ไม่อาจเรียนรู้อะไรได้ ส่วนตะขอที่ปลายสายจูงนั้นมีหลายแบบ แต่เราชอบแบบที่เลื่อนล็อคได้ สายจูงแบบโซ่มักจะครูดมือขณะที่ปลอกคอที่มีสายจูงในตัว ก็ใช้ได้อย่างจำกัด คือใช้สอนให้เชื่อฟังได้แค่ขั้นพื้นฐาน เพราะเมื่อถอดสายจูงออก ก็จะไม่มีปลอกคอให้จับ ฉะนั้นสายจูงควรจับได้กระชับมือ และมีน้ำหนักเหมาะกับขนาดของสุนัข

สเตลลา สมิธ และแซลลี เบิร์กรูส "อุปกรณ์และเครื่องมือช่วยฝึก" ใน คู่มือฝึกสุนัข: เห็นผลใน 10 สัปดาห์.  หน้า 34-37. สิทธิพร ชื่นชุ่มจิตร์. บรรณาธิการ. สมุทรปราการ . สำนักพิมพ์แพ็ทแอนด์โฮม. 2545.

dogtraining by Kate Thitikan is licensed under a
Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Thailand License.